مقدمه‌ای بر آنالیز کمی و کیفی XRD

مقدمه‌ای بر آنالیز کمی و کیفی XRD | تکنیک XRD یک تست غیر مخرب هست که از نتایج اون میشه یک دنیا اطلاعات استخراج کرد. در این فیلم از سرویس آموزشی سایت استوایی به معرفی انواع آنالیز ها پرداختیم و در آموزش‌های آینده برخی از این آنالیزها رو به صورت عملی آموزش می دیم.

اصلی‌ترین بخش XRD، تحلیل داده‌های آن هست. روش‌هایی مانند رابطه‌ی براگ، روش دبای شرر و ویلیامسون هال از جمله روش‌های پایش کمی الگوی پراش اشعه ایکس هستند. قبل از تحلیل کمی لازم هست که یک تحلیل کیفی (فازیابی) را به خوبی انجام بدیم. با این ویدئو با ما همراه باشید

متن فیلم آموزش مقدمه‌ای بر آنالیز کمی و کیفی XRD

تکنیک آنالیز کمی و کیفی XRD یک تکنیک عمومی هست. در رشته های مختلفی از این تکنیک استفاده میشه. بیشترین استفاده از این تکنیک مربوط به رشته مهندسی مواد هست (Materials Science & Engineering) ولی رشته های دیگری هم مثل شیمی و فیزیک از این تکنیک استفاده ی زیادی میکنن. با استفاده از الگوی پراش اشعه ایکس میشه یک سری آنالیز کمی و کیفی روی مواد انجام داد. اولین و اصلی ترین کاربردی که الگوی پراش اشعه ایکس (XRD Pattern) داره فازیابی یا شناسایی فازهای موجود در الگوهست. فازیابی یک نوع انالیز کیفی هست.

آنالیز کیفی الگوی پراش

وقتی از ماده کریستالی تست XRD گرفته میشه، الگوی پراش شامل تعدادی پیک هست که هر کدام از اونها در موقعیت مشخصی قرار دارن. با استفاده از موقعیت پیک ها روی محور افقی و ارتفاعشون می تونیم آنالیز کیفی یا همون فازیابی رو انجام بدیم و فازهای تشکیل دهنده ماده رو تعیین کنیم. البته برای فازیابی باید اطلاعاتی از روش ساخت و مواد تشکیل دهنده داشته باشیم.

آنالیز کمی الگوی پراش

با استفاده از آنالیزهای کمی و نیمه کمی می تونیم ساختار کریستالی رو تعیین کنیم. مشخصات Unit Cell رو بدست بیاریم. فاصله بین صفحات کریستالی رو محاسبه کنیم، درصد فازهای تشکیل دهنده‌ی ماده، اندازه بلورک یا کریستالایت، میکروکرنش و جهتگیری یا بافت ها رو تحلیل کنیم. برای تحلیل برخی از موارد ذکر شده نیاز هست که یک فازیابی دقیق (آنالیز کیفی دقیق) انجام بدیم.